1 - VỌNG - NHÌN/QUAN SÁT
2 - VĂN - NGHE/NGỬI
3 - VẤN - HỎI THĂM BỆNH
4 - THIẾT - SỜ NẮN/BẮT MẠCH
Tâm dao động mạch thần rộng mở . nhãn tùy duyên nhãn hợp cùng tâm . Tâm nhãn hóa giải bệnh căn . Chuyển sang mạch tuần hoàn cơ thể ...Mạch đong đưa xoay vòng lóng nước . Dẫn chỉ rằng sỏi mật kề gan ..
Có những trường hợp những triệu chứng của bệnh nhân
( Vọng chẩn , Văn chẩn , Vấn chẩn) và mạch
( Thiết chẩn ) của bệnh nhân không tương quan với nhau
Thì tùy vào từng trường hợp cụ thể mà người Thầy thuốc phải bỏ chứng mà theo mạch hay là bỏ mạch mà theo chứng .
Do đó bắt Mạch là một phần không thể thiếu trong khám bệnh theo Đông y. Tuy nhiên , bắt Mạch đúng là một chuyện rất khó , bởi vì nó tùy thuộc vào cảm nhận bằng đầu ngón tay của người Thầy thuốc . Bắt mạch phải có một quá trình tích lũy kinh nghiệm lâu dài .
Ngày xưa học nghề thuốc thì có Thầy cầm tay chỉ Mạch .
Hiện nay , việc học Mạch càng khó khăn hơn Vì các cụ lương y phần nhiều đã lớn tuổi và bây giờ các y sinh hay lệ thuộc vào phương tiện cận lâm sàng ...
ĐẠI CƯƠNG
CHẨN LÀ XEM XÉT
TỨ CHẨN - 4 PHÉP XEM XÉT
HAY NÓI 4 PHÉP KHÁM BỆNH ĐỂ BIẾT BỆNH
1 . Vọng chẩn : Trông nhìn hình sắc , điệu bộ
2 . Văn chẩn : Nghe ngóng thanh âm , hơi thở và ý tứ
3 . Vấn chẩn : Hỏi rõ bệnh căn , trạng chứng
4 . Thiết chẩn : Xét đoán bộ mạch
Bốn phép chẩn ấy gọi tắt là Vọng - Văn - Vấn - Thiết .
