NHÀ THUỐC ĐÔNG Y MINH PHÚ

BỆNH TIÊU HÓA VÀ ĐIỀU TRỊ

Tất cả mọi công dân

Khi đến liên hệ với cơ quan nhà nước 

Thì đều phải thông qua một cái cổng gọi là   

CỬA CÔNG QUYỀN

- Tại đây sẽ có người làm nhiệm vụ 

kiểm tra sơ bộ và xin ý kiến cấp trên .. 

Sau đó mới chấp thuận cho vào hay không !

Tương tự khi mọi loại 

Đồ ăn - Thức uống

Muốn vào được cơ thể của người 

Thì phải thông qua sự tiêu hóa của 

TỲ VỊ 

Tiêu là đào thải chất cặn bã  

Hóa là chuyển hóa chất dinh dưỡng thành tinh chất 

- Người gác cổng là cái miệng gọi là  

CỬA TƯ NHÂN 

Cửa khẩu ( Cửa miệng )

Khi tiêu hóa bất lương ( không thuận lợi ) .

Đều có những dấu hiệu xuất hiện ở miệng rất rõ ràng cụ thể . Từ đơn giản đến phức tạp . Miệng lạt . Miệng đắng ...

Vậy khi tiêu hóa bất lương ( Tỳ hư ) thì tính chất 

KIỆN VẬN 

Của tỳ sẽ như thế nào ?

KIỆN .  Tiêu hóa tốt ...

VẬN   .  Chuyển hóa tinh chất 

Vận hóa nước . “ gọi chung là thủy dịch ”

Khi tỳ bất KIỆN “ tiêu hóa không tốt ” sẽ làm cho cơ thể mệt mỏi  

lười biếng , tay chân uể oải 

“ xuất hiện cảm giác người không khỏe ” 

Tại sao vậy ? 

Tỳ chủ vận hóa chất dinh dưỡng  

Thiếu dinh dưỡng người mệt mỏi  

Tỳ vận hóa nước  

Thiếu nước người uể oải giống như cây bị héo  

Tỳ chủ tứ chi  

Tỳ khí hư tay chân không có sức nên sinh lười biếng  

Khi bộ máy tiêu hóa bị suy giảm chức năng thường có nhiều nguyên nhân tác động vào 

Thường gặp nhất có 3 nguyên nhân

1 .  Điều trị kháng sinh kéo dài

2 .  Tư lự thái quá

3 .  Can thận âm hư

Tỳ bất kiện đa phần thuộc nhiệt 

Tác dụng phụ sinh nhiệt

Thái quá sinh nhiệt     =      THUỘC NHIỆT

Âm hư sinh nhiệt

1 . Tác dụng phụ sinh nhiệt

Bao gồm tất cả các loại  Thuốc  

và các loại                       Hình điều trị  

như Lao phổi . Viêm khí quản dạng hen . Giảm đau . Kháng viêm 

Ngừa thai ... Hóa trị liệu ...

- Khi nói tác dụng phụ có nghĩa là một thứ gì đó không mong muốn đã phát sinh trong quá trình điều trị . Di chứng để lại là rất nghiêm trọng  . Vậy thì đó là một loại  

Dị sinh  

và gọi chung là

Dị  Độc  

Dị    : Thể hiện quái lạ  

Độc : Gây hại cho sức khỏe

Nó bao gồm tất cả mọi tính chất của lục khí 

[ Hàn độc 

  Táo độc 

  Thấp độc 

  Nhiệt độc 

  Thử độc 

  Phong độc ]

MỘT SỐ BÀI THUỐC 

VÀ PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ

Bệnh do tác dụng phụ của thuốc gây ra 

Hàn độc

Gặp lạnh thì đau là gọi là Hàn thống 

( khí huyết lưỡng hư  . Thiếu máu kéo dài . Sợ lạnh  . 

Sợ gió . Sợ nước ... ) 

Táo độc

Thường thấy trong điều trị lao 

( Táo bón kéo dài  . Người gầy khô  . Tiểu gắt  . Kém ăn  . Khó ngủ ) 

Thấp độc 

diễn biến song hành cùng với thuốc giảm đau  

Trong các bệnh như viêm đa khớp dạng thấp  

Thấp tim 

Gout mạn tính 

Thoái hóa khớp 

Tọa cốt thần kinh thống 

Nhiệt độc

Thấy rất rõ trong bệnh tiểu đường Type 2 

Do tăng chuyển hóa nên người lúc nào cũng bừng bừng như lửa đốt  

Mồ hôi toát ra ướt cả đầu mặt 

Da sần và ửng đỏ như da gà chọi 

Thử độc

Thường thấy vào đầu hè gây choáng ngất 

Tăng huyết áp 

Rối loạn vận mạch ....

Phong độc

Diễn biến rất ác liệt nhất là khi mà cơ thể suy kiệt do rơi vào 

Bốn chữ   ( Chiếu - Xạ - Chụp - Truyền) 

Phong là một cái gì đó rất mơ hồ  

Chứng thì rõ nhưng bệnh thì lại không 

Thí dụ khi nói Ngứa . Mề đai  . Dị ứng là do phong gan 

( vậy phong là gì ? )  

( bản chất của phong trong không gian là sự chuyển động của không khí gọi là gió , thông vào gan . Trong con người chủ về sự thăng phát , là sự sơ tiết , điều đạt và thư sướng ) 

Do vậy khi dùng một phương pháp nào đó để khống chế bệnh tật thì 

cũng có thể là sẽ xảy ra sự ức chế tại khu vực đó Sơ tiết . Điều đạt 

Thư sướng bị bế tắc và . Can phong xuất hiện ...

Kim quỹ chân ngôn luận

KINH VĂN

Hoàng - Đế hỏi 

– Năm Tạng ứng với 4 mùa, 

vậy có sự thâu-thụ (tiếp nhận, liên lạc) gì không ? 

(1) - Kỳ-Bá thưa :

– Có. Đông phương sắc XANH thông vào Can khai khiếu lên mắt

tàng tinh ở CAN (2)  phát ra bịnh . KINH SỢ (3) . Về vị là CHUA

thuộc về loài thảo mộc (4)  thuộc về lục-súc là GÀ (5)  thuộc về ngũ  cốc là LÚA MẠCH (6) thuộc về 4 mùa trên ứng với 

TUẾ-TINH (7) 

xuân - khí thuộc về bộ phận đầu (8) về âm (thanh) là tiếng GIÁC (9) thuộc về số là số 8 (10) thuộc về mùi (hơi ngửi thấy) là SÚ 

(mùi hôi) (11) Do đó biết là thường phát sinh bịnh ở GÂN (Can chủ gân) (12) 

Vì chức năng  Tạng Can  hướng lên bộ phận  > Đầu

Nên khi xuất hiện một triệu chứng 

ở đầu thì người ta hay liên tưởng tới  

CAN 

Thí dụ như choáng váng 

Đau đầu ...

Khi nói tới phong thì người ta cũng thấy có bóng dáng của tạng can 

Một vài ví dụ điển hình 

Đau vai , gáy . Mỏi cổ , mắt nhìn mờ . 

Đau thần kinh tọa và 

Phong hàn 

phong nhiệt 

phong thấp ... 

Đều có chữ phong đứng đầu

- Tại    THIÊN là phong

- Tại        ĐỊA là mộc

- Tại            TẠNG là can

- Tại                PHỦ là đởm

- Tại TOÀN THỂ   là Đau lưng 

nhức mỏi gân xương 

Lở ngứa  

Mụn nhọt 

Viêm loét 

Ung bướu ....

[ cơ thể người gọi là Thể .. hán việt] 

PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ

1 - HÀN ĐỘC

- Ôn thông kinh lạc 

Tán hàn  . Chỉ thống và giải độc 

Hàn thuộc âm nên thường ở dưới của tứ chi như bàn tay . Bàn chân . Sau lưng . Bằng đêm . Trời lạnh  . Mưa dầm  . Trong bụng ...

Bài thuốc chung - Bài cơ bản

lý trung thang

1 . Thành phần của phương thuốc

+ Bạch truật           90gr

+ Nhân sâm           90gr

+ Chích cam thảo  90gr

+ Can khương       90gr

2 . Cách dùng của bài thuốc

Các vị thuốc trên đem nghiền hay tán thành bột mịn 

Luyện cùng với mật để làm hoàn  

mỗi lần uống 8gr  

mỗi ngày uống 2 - 3 lần uống cùng với nước chín 

Có thể đổi thành thang 

sắc lấy nước uống 

liều dùng căn cứ theo nguyên phương mà quy định 

Nguyên phương

+ Bạch truật 12g

+ Nhân sâm 8g

+ Chích cam thảo 6g

+ Can khương 8g

Sắc uống  

Theo nguyên tắc chung là 3 chén nước còn 8 phân 

Tương đương 600ml /150ml 

Uống 2 nước .

3 . Công năng của bài thuốc

Ôn trung Khứ hàn . Bổ khí . Kiện tỳ 

4 . Chủ trị

Trung tiêu hư hàn , ỉa lỏng , không khát , nôn mửa , đau bụng , không muốn ăn uống , thổ tả … Dương hư mất huyết , trẻ nhỏ mạn kinh sau bệnh thích nhổ nước bọt và ngực đau tức do trung tiêu hư hàn mà sinh ra 

5 . Phân tích bài thuốc

Phương thuốc này lấy vị Can khương tân nhiệt làm quân để ôn trung tiêu mà khu lý hàn . Vị Nhân sâm đại bổ nguyên khí , giúp sự thăng giáng vận hoá làm thần . Vị Bạch truật kiện tỳ táo thấp , Chích cam thảo giúp ích khí hoà trung , đều là tá , sứ . Bốn vị thuốc này phối hợp với nhau có được cái tân nhiệt mà khử lạnh ở trung tiêu , có cái cam ôn mà phục được trung tiêu hư , thanh dương thì thăng mà trọc âm thì giáng , củng cố được sự vận hoá mà trị được trung tiêu , cho nên được gọi là “ lý trung ”

6 . Gia giảm vào phương thuốc

Nếu dương hư mất máu ( Gây nôn ra máu , ỉa ra máu , máu cam) thay vị Can khương bằng vị Bào khương gia thêm Hoàng kỳ , Đương quy , A giao . Nếu tỳ hư thuỷ thấp không hoá , có nhiều đờm thì gia thêm vị Bán hạ để giáng nghịch hoà vị , táo thấp hoá đàm , vị Phục linh để thẩm thấp kiện tỳ là bài Lý trung hoá đờm hoàn . Nếu khí của hàn thuỷ thịnh lên thì gia thêm vị Quế chi là bài Quế chi nhân sâm thang 

Nếu nôn gia thêm vị Sinh khương 

Nếu trung tiêu hư hàn mà khí trệ thì gia thêm vị Thanh bì , Trần bì . Bài này gia thêm vị Phụ tử để tán hàn , hồi dương cứu nghịch gọi là bài Phụ tử lý trung thang .

7 . Ứng dụng lâm sàng của bài thuốc

Ngày nay thường dùng bài này để điều trị bệnh loét đường tiêu hoá , viêm dạ dày , xuất huyết đường tiêu hoá , viêm gan mạn tính , viêm khí quản mạn tính , bệnh tim phổi 

2 - TÁO ĐỘC

- Thanh nhiệt 

- Lương huyết 

- Nhuận táo và giải độc

CHỮA CHỨNG NỘI TÁO

Nội táo có thể do tạng phủ tân dịch 

không đầy đủ hoặc do cảm 

phải ôn tà làm tổn thương tân dịch gây nên

Nếu gây tổn thương ở phần trên 

( phế) xuất hiện các chứng ho khan 

họng khô hoặc ho ra máu do phế âm bị tổn thương 

Phép trị là Thanh táo nhuận phế 

THANH TÁO CỨU PHẾ THANG

Y môn pháp luật

Thành phần

Tang diệp 12g . 

Nhân sâm ( Đảng sâm) 8 - 12g 

Hồ ma nhân 12g

Mạch môn 12g 

Tỳ bà diệp 12g 

Thạch cao 16g 

A giao 12g

Hạnh nhân 12g 

Cam thảo 4g 

Cách dùng: sắc nước uống

Tác dụng: Thanh phế nhuận táo

Giải thích bài thuốc

Bài này chủ trị chứng phế khí âm hư do ôn táo thương phế 

Triệu chứng thường thấy là sốt đau đầu ho khan , suyễn tức khó thở 

mũi mồm họng khô ngực đầy , sườn đau lưỡi khô không rêu 

Trong bài thuốc :

• Tang diệp thanh nhuận phế táo 

Thạch cao thanh phế vị táo nhiệt đều là chủ dược

• Mạch môn 

A giao 

Hồ ma nhân tư âm nhuận phế .

• Hạnh nhân 

Tỳ bà diệp thông giáng phế khí .

• Đảng sâm ích khí sinh tân 

• Cam thảo điều hòa các vị thuốc.

• Các vị thuốc hợp lại có tác dụng thanh phế nhuận táo

Ứng dụng lâm sàng:

1 . Trường hợp âm hư huyết nhược 

Gia Sinh Địa để dưỡng âm thanh nhiệt . Đờm nhiều gia Qua lâu . Bối mẫu để thanh nhuận hóa đàm . Ho ra máu gia Trắc bá diệp . 

Cỏ nhọ nồi . Hoa hòe để cầm máu 

2 . Trên lâm sàng thường dùng 

Để chữa chứng viêm phế quản mãn tính , ho kéo dài hoặc trường hợp dãn phế quản tùy chứng gia giảm đều có kết quả nhất định .

Nếu táo ở phần giữa ( trung tiêu) xuất hiện là chứng dễ đói , mồm khô khát . Hoặc nấc cục , ợ khan là do âm vị tổn thương.

Phép trị là sinh tân dưỡng vị

SA SÂM MẠCH ĐÔNG THANG

Ôn bệnh điều biện

Thành phần

Sa sâm 12g 

Ngọc trúc 12g 

Mạch môn 12g 

Tang diệp 8g

Sinh Biển đậu 12g 

Thiên hoa phấn 8g 

Cam thảo 6g 

Cách dùng 

Sắc nước uống 

Tác dụng 

Thanh dưỡng phế âm 

sinh tân nhuận táo 

Ứng dụng lâm sàng

Thường dùng chữa các chứng viêm phế quản mạn tính , dãn phế quản , lao phổi có hội chứng phế âm hư , tùy chứng gia giảm có kết quả tốt . Nếu táo ở hạ tiêu xuất hiện chứng tiêu khát , họng khô hoặc táo bón . Các chứng thận âm hư . Phép chính chữa nội táo là tư dưỡng âm dịch . Các vị thuốc thường dùng là Huyền sâm . Sinh địa . Mạch môn . Bách hợp . Hồ ma nhân . Sa sâm . Ngọc trúc . 

Hoàng tinh .

Bài thuốc thường dùng có : 

Dưỡng âm thanh phế thang  

Bách hợp cố kim thang 

Mạch môn đông thang 

Tăng dịch thang 

Bài thuốc chung

DƯỠNG ÂM THANH PHẾ THANG

Trùng lâu Ngọc hồ

Thành phần

Sinh địa 12g . Huyền sâm 12g . Xích thược 8g .

Mạch môn 12g . Đơn bì 8g . Bối mẫu 12g . Bạc hà 8g . Cam thảo 6g . ( Có thang dùng thêm Sao Bạch thược)

Cách dùng : sắc nước uống .

Tác dụng : Dưỡng âm thanh phế , lương huyết giải độc .

Giải thích bài thuốc 

Đây là bài thuốc kinh nghiệm chữa bạch hầu . Đông y cho rằng Bạch hầu thuộc tà táo nhiệt dễ tổn thương âm dịch cho nên phép chữa chính là dưỡng âm thanh phế , lương huyết giải độc .

Trong bài :

• Sinh địa 

Huyền sâm 

Mạch môn có tác dụng 

dưỡng âm lương huyết 

thanh nhiệt giải độc là chủ dược 

• Bạch thược hỗ trợ Sinh địa dưỡng âm 

• Đơn bì hỗ trợ Huyền sâm 

• Sinh địa lương huyết giải độc 

• Bối mẫu chỉ khái hóa đàm thanh nhiệt 

• Sinh Cam thảo thanh nhiệt giải độc 

• Bạc hà tuyên phế lợi yết 

Các vị thuốc cùng dùng có tác dụng dưỡng âm thanh phế lương huyết giải độc 

Ứng dụng lâm sàng

Bài thuốc thường dùng các chứng bệnh viêm amydale cấp  viêm họng sưng đau , bạch hầu có triệu chứng sốt phế âm hư

Trường hợp thận âm hư gia Thục địa 16g để tư bổ thận âm , nhiệt độc nặng gia Kim ngân hoa 16g , Liên kiều 8g để thanh nhiệt giải độc 

Trường hợp có biểu chứng gia Tang diệp , Cát căn 12g 

3 - THẤP ĐỘC

- Thanh nhiệt 

Trừ thấp 

Giải độc

Thấp có nghĩa là Ẩm ướt và cũng là ở phía dưới của tứ chi Như Khớp bàn tay , bàn chân . 

( Không phải phù thũng ) . Gây ra Tê và Đau . Thường gọi là Tê thấp Bản chất của 

THẤP 

chủ yếu thuộc hàn nhưng do ứ trệ kéo dài kinh lạc bị bế tắc nên sinh ra nhiệt . Sinh ra viêm 

( Sưng - Nóng - Đỏ - Đau )

Bài thuốc trừ phong thấp chủ yếu dùng để chữa các chứng phong thấp nhiệt tý hoặc hàn tý . Triệu chứng chủ yếu là đau nhức mình mẩy , lưng gối nhức mỏi , cơ khớp tê dại hoặc sưng nóng đỏ đau, hoạt động khó khăn

Thuốc trừ phong thấp như Độc hoạt , Tang ký sinh , Khương hoạt , Tần giao , Phòng phong . Thường dùng chung với thuốc dưỡng huyết Theo nguyên tắc điều trị của Y học cổ truyền là

" Trị phong tiên trị huyết  

Huyết hành phong tự diệt"

Bài thuốc chung

Độc hoạt ký sinh thang

Thiên kim phương

Thành phần:

Độc hoạt   12g 

Phòng phong 12g 

Bạch thược 12g 

Đỗ trọng 12g 

Phục linh  12g 

Tang ký sinh 16g 

Xuyên khung 8g 

Ngưu tất 12g 

Chích thảo 04g  

Tần giao 12g 

Đương qui 16g 

Địa hoàng 24g 

Đảng sâm  16g 

Quế tâm 4g 

Tế tân 6g

Cách dùng 

 Sắc nước uống chia 2 lần trong ngày

Tác dụng . 

Trừ phong thấp giảm đau , dưỡng can thận , bổ khí huyết 

Giải thích bài thuốc

Độc hoạt , Tang ký sinh khu phong trừ thấp , dưỡng huyết hòa vinh , hoạt lạc thông tý là chủ dược.

Ngưu tất , Đỗ trọng , Thục địa bổ ích can thận , cường cân tráng cốt Xuyên khung , Đương qui , Thược dược bổ huyết , hoạt huyết Đảng sâm , Phục linh , Cam thảo ích khí kiện tỳ đều có tác dụng trợ lực trừ phong thấp 

Quế tâm ôn Can kinh

Tần giao . Phòng phong phát tán phong hàn thấp 

Các vị thuốc hợp lại thành một bài thuốc có tác dụng vừa trị tiêu, vừa trị bản vừa phò chính khu tà là một phương thường dùng đối với chứng phong hàn thấp tý

Ứng dụng lâm sàng :

- Trường hợp chứng hàn tý lâu ngày , dùng bài thuốc cần gia thêm Xuyên ô , Thiên niên kiện , Bạch hoa xà để thông kinh lạc , trừ hàn thấp.

- Trường hợp viêm khớp mạn tính đau lưng , đau khớp lâu ngày , đau thần kinh tọa thuộc chứng thận hư , khí huyết bất túc dùng bài này gia giảm có kết quả tốt .

Cấu tạo của bài thuốc này gồm hai phần

1 - Bổ khí 

Dưỡng huyết 

Là bài bát trân thang

- Sâm . Linh . Truật . Thảo 

- Khung . Thục . Quy . Thược

2 - Thêm Quế nhục 

+ Hoàng kỳ thành bài Thập toàn đại bổ

3 - Gia giảm theo chứng

Phòng phong 

Nhục quế 

Tang ký sinh 

Tế tân 

Độc hoạt 

Ngưu tất 

Đỗ trọng ...

- Hàn nhiều tăng Quế 

gia thêm Thiên niên kiện 

Xuyên ô

( xuyên ô độc bảng a cần chế kỹ và cân nhắc thể trạng của bệnh nhân )

- Thấp nhiều Tăng Độc hoạt 

Tang ký sinh gia ý dỹ nhân 12g ...

Vì sao người xưa khử bạch truật trong bài độc hoạt ký sinh thang ? 

Sau nhiều năm Tìm hiểu . Nghiên cứu và điều trị  . Thì chúng tôi mới hiểu rằng !!

Thận có thể bổ không thể tả . Nếu tả chỉ có thể  . Tả ở đại tràng

Bạch truật táo thấp do đó không thể Tả ( làm cho chảy ra ) . 

Đại tràng thuộc hành kim (âm kim - kim sinh thuỷ) . Cho nên phải khử bạch truật và có thể thay bằng thương truật . Lưu ý chìa khóa của bài này chính là liều dùng vị Tần giao như thế nào cho thích hợp vì Tần giao lợi nhị tiện ( những người có cơ địa mà da bủng , thịt nhão như nước không nên áp dụng bài thuốc này )

4 . Nhiệt độc

Phương pháp điều trị : 

Thanh nhiệt 

Lương huyết 

Trừ phong 

Trừ thấp 

Giải độc

THUỐC THANH NHIỆT

Những bài thuốc 

Thanh nhiệt thường gồm các vị thuốc có tính vị đắng hàn hoặc ngọt hàn để chữa những hội chứng bệnh lý 

LÝ NHIỆT 

( thực nhiệt hay hư nhiệt) 

thường gặp trong các bệnh nhiễm vào giai đoạn toàn phát hoặc hồi phục và cả những trường hợp sốt kéo dài không rõ nguyên nhân.

Những bài thuốc thanh nhiệt thường được chia làm nhiều loại như:

• Thanh nhiệt tả hỏa ( Thanh khí nhiệt)

• Thanh nhiệt lương huyết

• Thanh nhiệt giải độc

• Thanh nhiệt giải thử

• Tư âm thanh nhiệt ( Thanh hư nhiệt)

• Thanh nhiệt các tạng phủ .

Bài thuốc chung 

Thanh nhiệt . Mát máu . Giải độc

LONG ĐỞM TẢ CAN THANG

Cố kim y phương tập thành

Thành phần

Long đởm thảo (sao rượu) 12g 

Hoàng cầm 8g 

Trạch tả 8g 

Mộc thông 8g 

Đương quy (sao rượu) 8g 

Cam thảo 6g 

Chi tử (sao rượu) 12g 

Xa tiền tử 6g 

Sài hồ 8g 

Sinh địa 8g

Cách dùng 

Sắc nước uống 2 lần trong ngày

Tác dụng Thanh can đởm kinh thấp nhiệt

Giải thích bài thuốc

• Long đởm thảo có tác dụng thanh can đởm thực hỏa trừ thấp nhiệt ở hạ tiêu là chủ dược 

• Hoàng cầm , Chi tử hổ trợ thêm tác dụng thanh can đởm thực hỏa 

• Trạch tả , Xa tiền tử , Mộc thông thanh lợi thấp nhiệt 

• Đương quy , Sinh địa hoàng dưỡng âm huyết hòa can  dụng ý trong phối hợp thuốc trong tả có bổ để cho tả hỏa 

không có hại cho chân âm 

• Cam thảo điều hòa các vị thuốc 

• Sài hồ sơ thông can đởm 

Các vị thuốc phối hợp có tác dụng chung là thanh lợi thấp nhiệt 

Ứng dụng lâm sàng

Trên lâm sàng, thường dùng bài thuốc này gia giảm chữa các bệnh một số bệnh như 

• Viêm gan virus gia Nhân trần 

• Chữa viêm túi mật cấp gia Khổ luyện căn bì , Đại hoàng

• Viêm bàng quang cấp gia Hoàng bá Trúc diệp , Hoạt thạch

• Và các bệnh như viêm màng tiếp hợp  viêm tai giữa , cao huyết áp , viêm cầu thận cấp viêm hố chậu cấp có hội chứng can kinh thấp nhiệt 

• Đây là một bài thuốc cổ phương 

Có tính chất Thanh nhiệt . Lương huyết Giải độc cực mạnh  . Nhưng lại rất đắng và lợi tiểu . Nên những người cơ thể yếu cần

xem xét toàn diện trước khi áp dụng 

Thái quá sinh nhiệt

Tây y gọi là stress 

- Căng thẳng 

- Trầm cảm

Đông y gọi là TƯ 

( trạng thái lo lắng nghĩ ngợi dai dẳng giống như không lối thoát 

Triệu chứng thường thấy là

1 . Nội uất

Trầm lắng , ưu tư , hay thở dài , biếng ăn biếng nói 

Sắc mặt xạm lại . Ánh mắt không linh động 

Âm thịnh lên và người rơi vào lừ đừ  mệt mỏi . Buông xuôi ..

2 . Lý thực nhiệt

Suy tư nhiều  . Mất ngủ  . Nóng nhiệt . Tiểu vàng  . Táo bón 

Tóc bạc sớm  . Mắt thâm quầng , nổi chỉ đỏ . Nhức đầu ...

+1 . Nội uất

Điều trị - Sơ phong . Hoạt lạc . Khai uất 

Bài thuốc chung

Sài hồ sơ can tán

Điều hòa can tỳ
Hòa giải tễ
( Cảnh nhạc toàn thư )
Công thức Sài hồ sơ can tán :

Vị thuốc Cổ phương . 

Thường dùng

Sài hồ 1,5 tiền 8g
Bạch thược 3 tiền 12g
Chỉ xác 1,5 tiền 8g
Hương phụ 1,5 tiền 8g
Xuyên khung 1,5 tiền 8g
Trích thảo 1 tiền 4g
Cách bào chế Sài hồ sơ can tán
Các vị trên sấy khô tán bột mịn
§ Công dụng Sài hồ sơ can tán 
Hoà giải biểu lý, sơ can lý khí
§ Cách dùng:
Ngày uống 3 lần, mỗi lần 10 gam với n­ước cơm
§ Ứng dụng lâm sàng của Sài hồ sơ can tán 
Chữa các chứng hàn nhiệt vãng lai  

hiếp thống , đông thống
Phương giải : 

Bài thuốc có tác dụng tuyên phát uất trệ  

Sài hồ tuyên phát khí d­ương  

giải uất làm cho d­ương khí thông ra ngoài 

Chỉ xác phá khí trệ [1]

Bạch thược hoà huyết [2]

Cam thảo hoà hoãn trung tiêu [3]

điều vị để giải uất [4]

+ 2 . Lý thực nhiệt

Điều trị - Thanh lý nhiệt . Lương huyết . Nhuận táo ...

Bài thuốc chung

ĐAN CHI TIÊU DAO TÁN

Hòa tể cục phương

Thành phần

Đan bì 8g 

Chi tử 8g 

Sài hồ 8g 

Đương qui 12g 

Bạch thược 10g 

Bạch truật 8g 

Bạch linh 12g 

Cam thảo 6g

Bạc hà 6g 

Tác dụng Sơ can giải uất kiện tỳ, dưỡng huyết . Thanh nhiệt

Giải thích bài thuốc 

Bài thuốc do bài Tứ nghịch thang gia giảm

Chủ trị chứng can uất huyết hư .

Sài hồ sơ can giải uất là chủ dược . Đương qui . Bạch thược bổ huyết dưỡng can , hòa vinh 

Bạch linh /Bạch truật/Cam thảo kiện tỳ bổ trung 

Đan chi hoạt huyết , lương huyết 

Gừng lùi hòa chung dùng với Qui Thược để điều hòa khí huyết 

Bạc hà giúp Sài hồ sơ can giải uất 

Các vị thuốc hợp lại dùng thành một bài

có tác dụng sơ can lý tỳ hòa vinh dưỡng huyết 

Can Thận âm hư sinh nhiệt

Can thận âm hư sinh nhiệt 

và cái nhiệt này là 

HƯ NHIỆT 

vậy nó khác với Âm hư nội nhiệt như thế nào ?

- Âm hư trong sinh nóng là  

LÝ THỰC NHIỆT

Âm thuộc lý - Thuộc huyết

Dương thuộc biểu - Thuộc khí

Âm hư sinh nội nhiệt - Dương hư sinh ngoại hàn

Âm + Dương - Khí + Huyết

Là  "Bản"  của con người 

khi âm hư thì Dương sẽ thịnh 

Bên trong ( lý ) mất cân bằng nên nhiệt lượng tăng dần dẫn đến sự ức chế các tạng phủ . 

Can tàng huyết “ huyết thuộc âm” nên nhiệt ở gan tăng cao và sẽ thăng lên não , thông ra mắt .

- Nhức đầu , xây xẩm , khó ngủ , tóc bạc sớm hoặc đổi màu . Mắt cay xè , chói mắt , xốn mắt ...

- Kém ăn , không khát nước , nhu động ruột giảm và táo kết hình thành .

Biểu hiện đặc trưng là : Khó ngủ . Nhức đầu . Chói mắt khi gặp ánh sáng mạnh . Miệng đắng ăn không ngon . Không khát nước . Da mặt xạm màu . Mắt nổi chỉ máu . Tiểu vàng . Táo bón 

Can tàng huyết và biểu hiện ở tóc . Nên nhìn thấy tóc xơ rối , chẻ ngọn và loe hoe . Dễ bị gãy rụng ..

Ngủ ít + ăn kém + không khát nước

Sẽ từ từ khô dần do đó mà sinh gầy ốm sụt cân . Da xạm màu . Ánh mắt không linh động . Môi khô héo . Tóc đổi màu chẻ ngọn .

Hư nhiệt

Hư có nghĩa là không thực .

Theo nguyên tắc của Đông y “ Con hư thì phải bổ mẹ ” . Hư không phải là suy 

Hư là có sự sai lệch trong vận động kiến tạo của ngũ tạng . Không chuyển hóa và bổ sung cho nhau đầy đủ ( bất túc ) 

“ Do tác động của ngoại lực như : 

Công việc nhiều áp lực 

Dầm mưa dãi nắng 

Thức khuya dậy sớm 

Điều trị thuốc tây kéo dài 

Dùng chất ngọt công nghiệp nhiều 

Bia rượu ... Gia vị cay nóng thường xuyên ”

Cần phân biệt thật rõ ràng và thấu đáo giữa âm hư và can thận âm hư Nếu không sẽ bị sai lầm đáng tiếc .

ÂM HƯ THUỘC TIÊN THIÊN

Chỉ có thể Bổ không thể Tả

Có thể ví như khi chúng ta sinh ra là một sản phẩm hoàn chỉnh 

Bất cứ một bộ phận nào thừa hoặc thiếu đều không hợp lý ... 

Thừa sáu ngón . Hai đầu . Bốn tay  . Thiếu một chân . Một mắt 

Một tai . Đều xem như bất hợp lý  

Đó chính là Tiên Thiên 

Sự Di Truyền 

có tính trạng  TRỘI  

và tính trạng  LẶN  

nên có thể khác nhau đôi chút 

“ không loại trừ đột biến gen  . Thoái hóa gen . Dị chủng gen ... 

Chi tiết này cần lưu ý trong điều trị 

Vì sao bệnh đó , thuốc đó mà uống không có tác dụng ...”

Bài thuốc chung

Bát vị Tri bá địa hoàng thang

- Gia giảm theo thể trạng  

Nặng hay Nhẹ và có thể bổ sung thuốc trợ lực như 

Đảng sâm + Nhân sâm 

Tri bá địa hoàng hoàn

Y tông kim giám

Công thức Tri bá địa hoàng hoàn

Thục địa 32g 

Hoài sơn 16g 

Sơn thù 12g 

Trạch tả 12g 

Phục linh 12g 

Đan bì 12g 

Tri mẫu 8g 

Hoàng bá 8g 

Công dụng 

Tri bá địa hoàng hoàn : 

Tư âm bổ can thận . Ứng dụng lâm sàng 

Chữa các chứng âm hư hỏa vượng 

Triều nhiệt . Cốt chưng 

Phương giải : 

Thục địa để tư thận ích tinh tủy 

Sơn thù để tư thận ích can 

Sơn dược để tư thận bổ tỳ 

Vương Băng cho là có tác dụng “ Tráng thủy để chế ngự dương quang ” là Tam bổ . 

Trạch tả để tả thận giáng trọc 

Đan bì để tả can hỏa  . 

Phục linh để thẩm thấp trợ tỳ thuộc Tam tả

 

Như vậy bài thuốc có bổ : 

Thận . Can . Tỳ 

Lại có tả : 

Thận . Can  . Tỳ 

Để giáng trọc khu tà  . Lượng thuốc bổ nhiều hơn lượng thuốc tả như vậy tác dụng bổ là chủ yếu song tác dụng tả để vừa giải quyết tà vừa hạn chế nê trệ khi dùng thuốc bổ

Tri mẫu . Hoàng bá để thanh tư nhiệt ở thận 

Hợp dược bài thuốc có tác dụng tư âm giáng hỏa . Bổ can thận âm 

Bài thuốc có tác dụng tư âm giáng hỏa mạnh hơn bài Lục vị 

Dùng trong những trường hợp bệnh lao . Sốt kéo dài 

Ra mồ hôi trộm có tác dụng tốt 

CAN THẬN ÂM HƯ 

THUỘC HẬU THIÊN

Có thể Bổ - Có thể Tả

Tiên Thiên  là một ngôi nhà có sẵn

Hậu Thiên  là sự sắp xếp vị trí đồ đạc trong nhà

TIÊN THIÊN

Nhà không thể thay đổi . Không thể di dời . Chỉ có thể sửa chữa 

HẬU THIÊN

Đồ đạc có thể thay đổi  . Có thể di dời  . Có thể sửa chữa

Cái nhiệt của 

can thận âm hư  là  HƯ nhiệt còn gọi là  GIẢ nhiệt 

 

Cái nhiệt của âm hư     

là Tam muội chân hỏa

Không thể dập lửa bằng nước hay một thứ gì khác 

Tựa như hỏa diệm sơn . Chỉ có thể cân bằng âm dương 

Xin hãy nhớ rằng Âm + Dương không có thừa 

mà luôn luôn cân bằng 

Trong quá trình vận động sống 

Có thể xảy ra bất túc tức là không bổ xung cho nhau đầy đủ 

Mất cân bằng sẽ xảy ra ( âm hư không phải âm suy , cũng như con hư là con không vâng lời chứ không phải con đau ốm ) vậy thanh nhiệt tả hỏa , thanh nhiệt lương huyết ... Đều không thể dùng !!!

Tại sao phải nói ở phần này nhiều như vậy ? 

Qua nhiều năm theo dõi khảo sát các 

vị bằng hữu và các y sinh 

Chúng tôi thấy rằng khâu này rất yếu 

“ Thí dụ ... Huyết áp thấp , tiểu vàng , táo bón , tay tê , chân mỏi , xây xẩm , chóng mặt , ngủ ít , gầy ốm , da xạm đen và thâm nám ở chị em phụ nữ ... mạch đa số là trầm huyền , tiểu hoặc không rõ ràng . Thì các thầy thuốc ... Rất nhiều các thầy tuổi đã cao vẫn dùng thanh nhiệt giải độc . Thanh nhiệt nhuận táo ... bệnh nhân người thì nóng lạnh , người thì đau mình , người thì có vẻ hơi đỡ ...”

“ Lư sơn mạch phú chú giải

   Nguyễn Đình Chiểu

Uống thuốc mát mà không mát thì phải bổ thận âm” 

Can Thận Âm Hư

Là có nguyên nhân từ bên ngoài tác động vào  Không phải do cơ địa như âm hư . Cái nóng mà nó sinh ra là lửa Ngũ hành . Nên bị khắc bởi hành Thủy ...

NGUYÊN NHÂN NÀO THÌ DÙNG THUỐC ĐÓ

Có nghĩa là dùng bài thuốc chung rồi tùy chứng mà gia giảm cho thích hợp với từng người . Muốn biết nguyên nhân nào thì phải làm sao . Tứ chẩn chính là một phương pháp hay nhất và tốt nhất ..

Bởi vì cái nhiệt của can thận âm hư là cái nóng của một đám cháy vật chất . Lớn nhỏ khác nhau nhưng vẫn có thể dập tắt .. 

Theo ngũ hành thì Thủy khắc Hỏa 

Bài thuốc chung

LỤC VỊ ĐỊA HOÀNG HOÀN

Tiểu nhi dược chứng trực quyết

Thành phần

Thục địa 32g 

Sơn thù 12 g 

Trạch tả 8g 

Hoài sơn 12g 

Phục linh 12g 

Đơn bì 8g

Cách dùng

Có thể làm thang sắc uống

Tác dụng . Tư bổ can thận

Giải thích bài thuốc

Bài thuốc chủ yếu Tư bổ thận âm . Bổ thuỷ

Thục địa tư thận dưỡng tinh là chủ dược 

Sơn thù dưỡng can sáp tinh 

Sơn dược bổ tỳ cố tinh 

Trạch tả thanh tả thận hỏa 

giảm bớt tính nê trệ của Thục địa 

Đơn bì thanh can hỏa 

giảm bớt tính ôn của Sơn thù 

Bạch linh kiện tỳ trừ thấp giúp Hoài sơn kiện tỳ 

Sáu vị thuốc hợp lại vừa bổ vừa tả giúp cho tác dụng bổ tốt hơn là một bài thuốc chủ yếu tư bổ Can thận

Ứng dụng lâm sàng

Bài thuốc được dùng nhiều trên lâm sàng để chữa bệnh mạn tính như suy nhược thần kinh . Suy nhược cơ thể  . Lao phổi . Lao thận bệnh tiểu đường, viêm thận mạn tính cường tuyến giáp, huyết áp Cao 

Xơ mỡ mạch máu  . Phòng tai biến mạch máu não ở người có tuổi

( bài thuốc có tác dụng giảm cholesterol trong máu) 

hoặc ở những bệnh xuất huyết tử cung cơ năng 

Có hội chứng Can thận âm hư đều có thể gia giảm dùng kết quả tốt 

- Những bệnh về mắt như viêm thần kinh thị . Viêm võng mạc trung tâm  . Teo thần kinh thị gia thêm Đương qui . Sài hồ . Cúc hoa 

Ngũ vị tử để chữa có kết quả nhất định 

- Bài này gia Tri mẫu 

Hoàng bá gọi là bài 

" TRI BÁ ĐỊA HOÀNG HOÀN " 

( Y tông kim giám) 

Có tác dụng tư âm giáng hỏa mạnh hơn  

Dùng trong những trường hợp bệnh lao 

Sốt kéo dài . Ra mồ hôi trộm có tác dụng tốt 

- Nếu gia thêm Kỷ tử 

Cúc hoa gọi là 

" KỶ CÚC ĐỊA HOÀNG HOÀN" ( Y cấp) 

Tác dụng chủ yếu tư bổ Can thận 

Làm sáng mắt tăng thị lực . Dùng trong trường hợp âm hư can hỏa vượng sinh ra hoa mắt 

Mờ mắt . Đau đầu chóng mặt 

Trong trường hợp suy nhược thần kinh 

Cao huyết áp có kết quả tốt 

- Nếu gia Ngũ vị tử . Mạch đông gọi là bài 

" MẠCH VỊ ĐỊA HOÀNG HOÀN" 

cũng gọi là 

BÁT TIÊN TRƯỜNG THỌ HOÀN 

( Y cấp) dùng chữa chứng Phế thận âm hư 

 Ho ra máu . Sốt đêm . Ra mồ hôi như trường hợp lao phổi 

- Nếu gia thêm Đương qui . Bạch thược 

Câu kỷ tử . Cúc hoa . Bạch tật lê Thạch quyết minh gọi là bài 

" MINH MỤC ĐỊA HOÀNG HOÀN " 

có tác dụng tư bổ can thận 

Tiêu tán phong nhiệt . làm sáng mắt . Chữa các chứng mắt khô . Mờ mắt . Quáng gà  Chứng huyết áp cao thể  âm hư hỏa vượng 

- Mất ngủ do . Thận âm hư Can hỏa vượng gia : 

Cam thảo 6g 

Đảng sâm 12g 

Viễn chí chế 6g 

Tim sen 6g 

** Minh Phú lục vị địa hoàng thang gia vị **

Chú ý : không dùng bài 

Lục vị trong trường hợp rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy 

Người âm thịnh dương hư 

Người có cơ địa thuộc âm 

[Sợ lạnh ,  hay cảm vặt   thích uống nước nóng] 

Thủy sinh mộc 

về chức năng thì thủy sinh mộc có nghĩa là thủy là nguồn của mộc nhưng về công năng thì thủy và mộc đều bình đẳng như nhau 

Thận sinh huyết    

Can tàng huyết

HƯ NHIỆT 

nên khi chữa trị phải thật khéo léo gia giảm cho thích đáng 

 BỔ MẸ 

cũng đồng nghĩa là cân bằng lại chức năng của can thận 

Vậy tạng nào cần bổ và tạng nào cần tả ???

Cần chú ý phương pháp . Một bước tiến - Hai bước lùi .. 

Áp dụng cho các bài thuốc có tính chất  

TÁO THẤP - TRỪ THẤP - TRỪ HÀN 

 " GIẢM DẦN "

Một bước lùi - Hai bước tiến ... 

Áp dụng cho những bài thuốc , vị thuốc có tính 

- HOẠT HUYẾT 

- HÀNH HUYẾT 

- THÔNG HUYẾT " TĂNG DẦN "

Thí dụ .. 

Bài thuốc quan trọng của Đông y

TỨ QUÂN TỬ THANG

Hòa tể cục phương

Thành phần

Nhân sâm hoặc 

Đảng sâm 12g  

Phục linh 12g  

Bạch truật 12g

Chích thảo 8g

Cách dùng : 

sắc nước uống  

Có thể làm thuốc Tán 

Tác dụng: 

Ích khí , kiện tỳ , dưỡng vị 

Giải thích bài thuốc

Bài thuốc này 

còn có tên gọi là 

" Tứ vị thang " 

" Kiện tỳ ích khí thang " 

Đây là bài thuốc thường dùng  chữa chứng tỳ vị khí hư 

Trong bài:

Nhân sâm hoặc . Đảng sâm tính ngọt ôn kiện tỳ ích khí dưỡng vị là chủ dược . Bạch truật vị đắng ôn kiện tỳ táo thấp. Phục linh ngọt nhạt hợp với Bạch truật để kiện tỳ thẩm thấp, tăng cường chức năng vận hóa của tỳ vị. Cam thảo ngọt ôn bổ trung hòa vị.

Các vị thuốc hợp lại tính dược ngọt ôn có tác dụng ích khí kiện tỳ dưỡng vị 

Ứng dụng lâm sàng

Đây là bài thuốc để bổ trung khí kiện tỳ vị , nhiều bài thuốc chữa 

những rối loạn tiêu hóa biểu hiện tỳ khí hư nhược đều dùng bài thuốc này gia giảm

Trường hợp tỳ vị hư nhược kiêm có khí trệ như : ợ hơi  vùng thượng vị đầy tức gia thêm Trần bì để lý khí hóa trệ gọi là bài 

DỊ CÔNG TÁN 

( Tiểu nhi dược chứng trực quyết) 

thường dùng chữa chứng rối loạn tiêu hóa , ăn kém đầy bụng kết quả tốt . Trường hợp tỳ vị khí hư có đàm thấp triệu chứng là ho đàm 

nhiều đàm trắng trong , khó thở  thường gặp trong bệnh viêm phế quản mạn gia thêm : 

Trần bì , Bán hạ chế để . lý khí hóa đàm gọi là bài 

LỤC QUÂN TỬ THANG 

( Y học chính truyền) .

Trường hợp viêm phế quản mạn tính gia thêm Tử uyển , 

Khoản đông hoa/Bạch tiền/Bối mẫu để giáng khí hóa đàm chỉ khái 

Trường hợp tỳ vị khí hư kiêm hàn thấp . Triệu chứng bụng đầy đau 

ợ hơi hoặc nôn, tiêu chảy rêu lưỡi trắng , dày nhớt gia Trần bì 

Chế Bán hạ , Mộc hương . Sa nhân để hành khí chỉ thống giáng nghịch hóa đàm , gọi là bài :

HƯƠNG SA LỤC QUÂN TỬ THANG 

( Hòa tể cục phương)

 Trên lâm sàng thường dùng chữa viêm loét dạ dày hành tá tràng thể hư hàn có hội chứng hàn thấp trệ ở trung tiêu có kết quả tốt 

PHƯƠNG  

= MỘT BƯỚC TIẾN  < HAI BƯỚC LÙI

Dùng cho chứng thực 

Người có thể trạng tốt

Thí dụ ..

- Tiến 1.. Đảng sâm 16g 

phục linh 12g 

bạch truật 12g 

Cam thảo 12g 

- lùi 1.. 

Đảng sâm 12g 

Phục linh 10g 

Bạch truật 10g 

Cam thảo 8g 

- lùi 2 ..

Đảng sâm 12g 

Phục linh 8g 

Bạch truật 8g 

Cam thảo 6g 

Tại sao sau khi đánh phủ đầu rồi lại phải lui 

• Đảng sâm tính bình vừa phù dương lại ích âm nên không thay đổi nhiều 

• Sách Bản thảo chính nghĩa : 

" Đảng sâm bổ tỳ dưỡng vị , nhuận phế sinh tân , kiện vận trung khí , so với Nhân sâm không thua mấy . Thuốc kiện tỳ mà không gây táo dưỡng vị âm mà không gây thấp  nhuận phế mà không gây mát lạnh dưỡng huyết mà không gây nê trệ "

• Phục linh vị lạt tính bình . Thuốc có tác dụng lợi thủy thảm thấp, kiện tỳ , an thần . Chủ trị các chứng tiểu khó ít , phù, chứng đàm ẩm , tỳ khí hư nhược , hồi hộp , mất ngủ.

• Sách Bản kinh :

 " chủ ngược sườn khí nghịch, tinh thần lo lắng , sợ hãi , tâm hạ kết thống (đau tức mõm ức) , nóng lạnh bứt rứt, khái nghịch (ho khó thở), mồm lưỡi khô , lợi tiểu tiện".

Bạch truật vị cam tân tính ôn . Bạch truật có tác dụng bổ khí , kiện tỳ , táo thấp, lợi thủy , cầm mồ hôi và an thai . Chủ trị các chứng Tỳ vị khí hư , chứng thủy thũng , chứng đàm ẩm , chứng khí hư tự hãn và thai động 

• Sách Y học khôi nguyên ( quyển hạ) 

" trừ thấp , ích táo , hòa trung ích khí ôn trung , trừ thấp tại tỳ vị , trừ vị nhiệt , làm mạnh tỳ vị sinh tân dịch , chủ cơ nhiệt , chỉ khát an thai "

• Sách Bản thảo hội ngôn :

• " Bạch truật vị đắng mà ngọt vừa táo thấp thực tỳ , vừa làm ấm tỳ sinh tân , tính rất ấm , uống vào thuốc kiện thực tiêu cực tiêu cốc , là vị thuốc số một bổ tỳ khí ".

• Cam thảo . Vị ngọt, tính bình , qui kinh Tỳ Vị Phế Tâm

• Sách Cảnh nhạc toàn thư bản thảo chính: 

" Cam thảo vị ngọt, tính trung hòa , tác dụng điều bổ do vậy dùng với thuốc có độc thì giải độc , dùng với thuốc có tác dụng mạnh thì làm cho hòa hoãn , thuốc giải biểu thêm Cam thảo sẽ tăng tác dụng. Thuốc hạ có thêm Cam thảo thì tác dụng hòa hoãn. Cam thảo tăng thêm tác dụng bổ khí của Sâm Kỳ , giúp Thục địa trị chứng âm hư nguy kịch. Thuốc trừ nhiệt tà kiện gân cốt , kiện tỳ vị , trưởng cơ nhục , theo khí vào phần khí , theo huyết vào phần huyết , không nơi nào là không đến được nên có tên là Quốc lão!".

• Theo một số nghiên cứu gần đây Cam thảo dùng lượng lớn kéo dài có thể tăng huyết áp .

Sau khi tham khảo bốn vị thuốc trên đây thì chúng ta thấy rất rõ tại sao “ phải lùi ” .. Thấm thấp . Táo thấp . Hòa trung . NẾU không lùi thì chắc chắn sẽ khô và nóng 

PHƯƠNG  

= MỘT BƯỚC LÙI  

> HAI BƯỚC TIẾN

-  Lùi   1 .. Độc hoạt 6g 

- Kê huyết đằng 8g 

- Ngưu tất 8g

-  Tiến 1 ..  Độc hoạt 8g 

- Kê huyết đằng 10g 

- Ngưu tất 12g

- Tiến 2 .. Độc hoạt 12g 

- Kê huyết đằng 16g 

- Ngưu tất 16g

Khi dùng thuốc hoạt huyết mạnh 

Nếu chúng ta dùng liều cao ngay từ lần đầu thì đa số là rơi vào trường hợp mà người bệnh gọi là 

( BỊ THUỐC VẬT / MỆT MỎI /TIM HỒI HỘP )

Người bệnh lâu ngày 

Người cao tuổi 

Người có cơ thể suy nhược cần thận trọng lựa chọn các vị thuốc hợp lý  . Thuốc chạy theo chứng là một sai lầm lớn trong điều trị 

“ Thí dụ . 

Nghe bệnh nhân rên la thì tăng thuốc trị đau...” 

Cần áp dụng triệt để phương pháp 

tăng dần đều các vị thuốc có tính mãnh liệt 

ĐÔNG Y MINH PHÚ

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Gs . Bác sỹ Trần Văn Kỳ Điều trị bệnh tim mạch NXB HCM 2002

Y học căn bản - Trung dược lâm sàng

1. Khoa Y học cổ truyền - Đại học Y Hà Nội (2017), Bệnh học nội khoa Y học cổ truyền (dành cho đối tượng đại học), Nhà xuất bản Y học.

2. Khoa Y học cổ truyền - Đại học Y Hà Nội (2017), Bệnh học nội khoa Y học cổ truyền (dành cho đối tượng sau đại học), Nhà xuất bản Y học.