HUYẾT LỰU

U MẠCH MÁU

ĐẠI CƯƠNG

Huyết lựu là do mạch máu vùng da bị dãn tạo thành. 

Y học hiện đại gọi là U mạch máu (Huyết quản lựu)

U mạch máu (còn gọi là hemangioma) là một khối u lành tính, không phải ung thư, do sự tăng sinh quá mức của các tế bào mạch máu, thường xuất hiện dưới dạng những khối màu đỏ hoặc tím trên da hoặc các cơ quan nội tạng. Chúng phổ biến ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, có thể tự thoái triển dần theo thời gian, nhưng cũng có thể xảy ra ở người lớn và một số trường hợp cần can thiệp y tế nếu gây ảnh hưởng sức khỏe hoặc thẩm mỹ

ĐẶC ĐIỂM CỦA U MẠCH MÁU
Thành phần
Được tạo thành từ các tế bào nội mô phân chia nhanh chóng, lấp đầy mạch máu
Tính chất
Là khối u lành tính, không di căn và không đe dọa tính mạng.
Vị trí
Có thể xuất hiện trên da (mặt, đầu, ngực, lưng) hoặc ở các cơ quan nội tạng như gan, cột sống.
Các loại u mạch máu phổ biến

U máu mao mạch
Thường xuất hiện ở vùng da nông, có thể phẳng hoặc lồi ra.
U máu thể hang (Hemangioma gan, u mạch máu não):
Là sự hình thành các khoang nhỏ chứa máu, có thể gặp ở gan, não và cần can thiệp nếu gây biến chứng

U máu phẳng (Vết rượu vang - port-wine stain)
Là một tổn thương bẩm sinh ở mao mạch da, vết đỏ không lồi lên, có thể phát triển theo thời gian. 

Triệu Chứng
Huyết lựu có thể mọc ở bất kỳ nơi nào trong cơ thể nhưng phần lớn ở chân tay và mặt. Bệnh sinh ở một nơi hoặc ở nhiều nơi, có thể ở trẻ lúc mới sanh hoặc sau sanh một thời gian và to dần theo tuổi đến một mức độ thì dừng lại.

CÓ HAI LOẠI THƯỜNG GẶP

+ U Lành Mao Quản

Do mạch mao quản phần nông ở da dãn mạch sinh ra ngoằn ngoèo, phát sinh ở thân mình và gặp nhiều ở mặt, màu đỏ tối, bằng hoặc hơi nổi lên ở da, to nhỏ không đều, nhỏ chỉ vài ly hoặc vài centimet, to có thể chiếm gần nửa mặt

+ U Lành Tĩnh Mạch

Cũng gọi u mạch san hô, do tĩnh mạch nông giãn tạo thành, mầu đỏ tối hoặc xanh tím, mềm, ấn vào thì nén lại và tự phình ra, không thấy mạch đập. Có thể kèm theo chảy máu, loét hoặc nhiễm khuẩn

CHẨN ĐOÁN
Chẩn đoán chủ yếu căn cứ
+ U Mao Mạch  

Bên ngoài màu đỏ xẩm, mặt bằng hoặc hơi lồi lên, to nhỏ không đều, thường mọc ở mình, lúc sinh đã có

+ U Mạch San Hô

Thường gặp đơn độc, hình dạng ngoằn ngoèo, bờ không rõ, mầu da đỏ sẫm, tối hoặc tím nhạt, gồ lên, mềm, ấn vào khối u thu lại.
+ Kim chọc hút có máu

Chẩn Đoán Phân Biệt
+ Với loại bớt máu

Bớt máu to nhỏ không đều, dùng ngón tay đè lên màu sắc và hình dạng khối u không thay đổi rõ.
Điều Trị
Uống thuốc

Dùng cho loại bệnh không điều trị tại chỗ được có hiệu quả nhất định

Biện chứng chia 2 thể
+ Tâm Hoả Thịnh
Hình lựu bán cầu hơi nổi lên bờ rõ, mềm, sắc đỏ, ấn ngón tay mất mầu, buông ngón tay màu sắc trở lại như cũ.
Điều trị

Lương huyết, hoạt huyết, chế hoả, tư âm. 

Dùng bài Cầm Liên Nhị Mẫu Hoàn) 

Hoàng cầm, Hoàng liên, Tri mẫu, Bối mẫu (bỏ tim), Đương quy (sao rượu), Bạch thược (sao rượu), Linh dương giáp, Sinh địa, Thục địa, Bồ hoàng, Địa cốt bì, Xuyên khung đều 30g, Sinh cam thảo 15g

Tán bột mịn 

sắc nước Trắc bá diệp và hồ làm hoàn. 

Mỗi lần uống 6 - 9g

uống với nước sắc Đăng tâm

+ Khí Huyết Ứ Trệ
Sắc lựu đỏ tía hoặc đỏ xanh, thành mảng, hơi nổi lên hoặc hình hạch, cục nổi trên mặt da.
Điều trị

Hành khí, hoạt huyết, hoá ứ, thông lạc

Dùng bài Đào Hồng Tứ Vật Thang  

Đương quy, Xích thược, Sinh địa, Xuyên khung, Đào nhân, Hồng hoa.

Phép Trị Ngoài

Tuỳ theo tình hình bệnh mà chọn các phép sau
- Nén: 

Dùng gối bông hoặc mút ép lên huyết lựu, dùng băng dính cố định

*****

ĐIỀU TRỊ U MÁU BẰNG YHCT
Điều trị u máu gan bằng thuốc yhct do thuốc có nguồn gốc tự nhiên, thường ít gây tác dụng phụ nghiêm trọng so với thuốc tổng hợp khi sử dụng đúng cách. Nghệ, nhân trần, cà gai leo bảo vệ tế bào gan, giảm viêm, chống oxy hóa. Thuốc nam cải thiện chức năng gan, giảm áp lực cho gan

- Bài thuốc nam phối hợp nhiều vị, cân bằng âm dương, điều hòa khí huyết. Thuốc nam tăng cường sức đề kháng, cải thiện sức khỏe toàn diện. Điều này lợi cho bệnh nhân u máu gan và phục hồi chức năng gan.

- Thuốc nam có tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh ung thư
- Phương pháp điều trị u máu gan bằng thuốc nam thường ít xâm lấn, phù hợp cho việc điều trị dài hạn và có thể kết hợp với nhiều phương pháp điều trị khác. Điều này tạo điều kiện cho việc xây dựng phác đồ điều trị toàn diện, kết hợp giữa Đông y và Tây y

- Điều trị u máu gan bằng thuốc nam thường có tác dụng chậm hơn nhiều so với thuốc Tây y. Quá trình điều trị có thể kéo dài từ vài tháng cho đến nhiều năm liên tục. Điều này dễ khiến bệnh nhân cảm thấy thiếu kiên nhẫn và muốn bỏ cuộc giữa chừng. Họ có thể nản lòng khi không nhận thấy kết quả rõ ràng trong thời gian ngắn.
- Nhiều bài thuốc nam cổ truyền vẫn chưa được nghiên cứu một cách khoa học và đầy đủ về độ an toàn. Hiệu quả của chúng cũng chưa được xác nhận qua các thử nghiệm lâm sàng lớn và bài bản. Việc tiêu chuẩn hóa liều lượng sử dụng, thành phần hoạt chất và quy trình sản xuất thuốc nam hiện còn gặp nhiều khó khăn

+ Một nhược điểm đáng lưu ý là thuốc nam không phải là giải pháp thay thế hoàn toàn cho các phương pháp điều trị hiện đại trong trường hợp u máu gan có biến chứng nghiêm trọng như vỡ u hoặc chèn ép các cơ quan lân cận. 

+ Trong những trường hợp này, can thiệp y khoa khẩn cấp vẫn là ưu tiên hàng đầu.

- Phương pháp kết hợp để tối ưu hóa hiệu quả điều trị
- Phương pháp tối ưu trong điều trị u máu gan là sự kết hợp giữa y học hiện đại và y học cổ truyền, phát huy thế mạnh của cả hai hướng tiếp cận. Theo quan điểm của y học cổ truyền, u máu gan thường liên quan đến tình trạng ứ trệ khí huyết, nhiệt độc và suy giảm chức năng gan. Vì vậy, các bài thuốc nam thường được xây dựng theo nguyên tắc hoạt huyết, hóa ứ, thanh nhiệt giải độc và bổ gan

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Khoa Y học cổ truyền, Trường Đại học Y Hà Nội (2017), Bệnh học Nội khoa Y học cổ truyền, Nhà xuất bản Y học, 215-217.

2. National Cholesterol Education Program (NCEP) Expert Panel (2002), “Third report of the National Cholesterol Education Program (NCEP) Expert Panel on Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Cholesterol in Adults (Adult Treatment Panel III) final report”, Circulation, 106(25):3143-3421.

3. Nguyễn Khoa Diệu Vân (2013), Nội tiết học trong thực hành lâm sàng, Nhà xuất bản Y học. Tr 424 – 445.