BỆNH LÝ CHUNG
GIAI ĐOẠN TỪ 36 - 72 TUỔI
Nguyên trưởng có nghĩa là cơ thể đã phát triển toàn diện về mọi mặt . Từ hình dáng đến tính cách . Từ nội tâm đến tư tưởng . Trong giai đoạn này có một ...
Thời điểm
Gây ra nhiều bất cập cho cả hai giới . Thường gọi chung là Bệnh Tiên Thiên chi hữu chủ . “ Bệnh do Tạo hóa làm chủ ” Con người chỉ có thể Vâng theo
Tuổi 49 bước qua - Tuổi 53 bước lại
Đối với nữ sẽ mãn kinh và chấm dứt sinh đẻ “ ngoại trừ một số cá biệt rất hiếm gặp ”
Gọi 49 bước qua có nghĩa là phải vượt qua những rối loạn về chức năng của cơ thể do mãn kinh gây ra
Gọi 53 bước lại là sau khi mãn kinh hoàn toàn sẽ bước vào chu kỳ hồi phục sức khỏe và tương đồng với nam giới về một số mặt . Tâm lý thoải mái giống như mùa xuân đang trở lại .
Gọi chung là
MÃN DỤC NỮ - NGỪNG SINH SẢN
Tố vấn “ Thiên chân luận”
Tuổi bốn mươi chín (Thất thất - 7 x 7 ) Nhâm mạch bị hư . Mạch Thái xung suy thiếu . Thiên quý kiệt . Mạch đạo ở hạ bộ không còn thông . Cho nên hình thể bị hoại và không còn sinh con nữa
Trước khi mãn kinh hoàn toàn người phụ nữ phải trải qua một sự xáo trộn trong cơ thể . Thường thấy nhất là kinh nguyệt thất thường Tháng có hai lần . Tháng có tháng không hoặc là vài tháng mới thấy kinh . Rong kinh . Rong huyết . Nóng bừng mặt . Khó ngủ . Xây xẩm . Mệt mỏi . Dễ tức giận . Hay hờn mát . Cằn nhằn . Than thở . Ra nói một câu , vào nói một thứ ... Biết chết liền . Tóc rụng nhiều . Chậm nhớ . Mau quên ...
Gọi là
RỐI LOẠN TIỀN MÃN KINH
Khi bước vào thời kỳ mãn kinh, phụ nữ có thể có những thay đổi trong đời sống tình dục. Thực tế, một số phụ nữ cho biết họ thích quan hệ tình dục hơn, trong khi những phụ nữ khác cho rằng họ ít quan hệ tình dục thường xuyên hơn hoặc không còn hứng thú về nó
Sở dĩ thời kỳ mãn kinh gây ra những ảnh hưởng về thể chất và cảm xúc của người phụ nữ, từ đó tác động đến cảm giác và hứng thú trong đời sống tình dục.
Cụ thể như sau:
1. Ảnh hưởng về thể chất
Trong thời kỳ mãn kinh, các loại hormone quan trọng chịu trách nhiệm về khả năng sinh sản và mang thai ở nữ giới như Estrogen, Testosteron đều suy giảm, dẫn đến những thay đổi trong mạch máu và ở các mô âm đạo, âm hộ. Nồng độ hormone thấp có thể làm mô âm đạo khô hơn và mỏng hơn. Tình trạng này được gọi là teo âm đạo, gây khó chịu và đau đớn khi phụ nữ quan hệ tình dục.
Những tác động về mặt thể chất có thể ảnh hưởng đến hoạt động tình dục của phụ nữ trong thời kỳ mãn kinh gồm:Mất sự đàn hồi ở thành âm đạo.
Đau rát hoặc chảy máu khi quan hệ tình dục
Cảm giác căng tức trong quá trình giao hợp
Khó đạt cực khoái hoặc khó khăn trong duy trì sự phấn khích
Giảm ham muốn tình dục
Tình trạng nhiễm trùng đường tiết niệu tái phát nhiều lần
“Những tác động của thời kỳ mãn kinh sẽ khác nhau ở mỗi người không ai giống ai. Quan trọng nhất, nếu những tác động này gây cản trở cuộc sống hàng ngày hoặc ảnh hưởng chất lượng sống, chị em hãy thăm khám ngay để được bác sĩ tư vấn , cho lời khuyên hữu ích”
1. Ảnh hưởng về thể chất
Trong thời kỳ mãn kinh, các loại hormone quan trọng chịu trách nhiệm về khả năng sinh sản và mang thai ở nữ giới như Estrogen, Testosteron đều suy giảm, dẫn đến những thay đổi trong mạch máu và ở các mô âm đạo, âm hộ. Nồng độ hormone thấp có thể làm mô âm đạo khô hơn và mỏng hơn. Tình trạng này được gọi là teo âm đạo, gây khó chịu và đau đớn khi phụ nữ quan hệ tình dục.
Những tác động về mặt thể chất có thể ảnh hưởng đến hoạt động tình dục của phụ nữ trong thời kỳ mãn kinh gồm:Mất sự đàn hồi ở thành âm đạo.
Đau rát hoặc chảy máu khi quan hệ tình dục
Cảm giác căng tức trong quá trình giao hợp
Khó đạt cực khoái hoặc khó khăn trong duy trì sự phấn khích
Giảm ham muốn tình dục
Tình trạng nhiễm trùng đường tiết niệu tái phát nhiều lần
“Những tác động của thời kỳ mãn kinh sẽ khác nhau ở mỗi người không ai giống ai. Quan trọng nhất, nếu những tác động này gây cản trở cuộc sống hàng ngày hoặc ảnh hưởng chất lượng sống, chị em hãy thăm khám ngay để được bác sĩ tư vấn , cho lời khuyên hữu ích”
SAU KHI KẾT THÚC CHU KỲ SINH SẢN
- THƯỜNG THẤY CÓ 3 TRẠNG THÁI XUẤT HIỆN
- Tâm lý
Nói to , cười lớn , vui tươi hơn . Chăm chút đến vẻ ngoài nhiều hơn và giao tiếp tự tin hơn ...
- Bệnh lý
Do có rối loạn chuyển hóa trong cân bằng hormone nội tiết tố nữ . Thường thấy là nóng bừng mặt , toát mồ hôi . Tăng huyết áp . Tăng đường huyết và thoái hóa xương khớp
- Tính cách bộc lộ
Qua tìm hiểu , nghiên cứu và theo dõi lâm sàng nhiều năm thì thấy rất rõ 60% Giới nữ sẽ bộc lộ toàn bộ từ tính cách , cử chỉ , lời nói và sức khỏe ... Bởi Tiên Thiên của họ (Tính di truyền ) . Vì thế có thể sảy ra một số bất đồng trong cuộc sống vì trước đó không có biểu hiện rõ ràng . ..
Chức năng tạng
CAN
là Tiên Thiên của nữ giới ( y văn cổ )
- Gốc của sự sinh ra
Can Tàng Huyết . Chủ cân . Chủ nộ . Chủ về Tình Chí . Điều đạt . Sơ tiết . Thăng phát ... . Đi lên đỉnh đầu . Thông ra mắt ... Khi có bệnh thì gần như 70% là có liên quan tới Tạng can ( Đau vai gáy . Nhức đầu , hoa mắt , chóng mặt , mất ngủ , cằn nhằn , gắt gỏng ...)
***
TRÊN LÂM SÀNG YHCT
Thường có một số triệu chứng chung còn gọi là rối loạn chuyển hóa như : Đau đầu , hoa mắt , chóng mặt , tức ngực , lói tức ...
A . CAN KHÍ UẤT
B . HỎA VỌNG
C . ÂM HƯ
-------------------
A . Can Khí Uất
Chẩn đoán
- Bát cương : Lý , thực
- Tạng phủ : Can , đởm
- Nguyên nhân : Nội thương
- Mạch : Trầm huyền
Phương pháp điều trị
- Sơ can - Thanh nhiệt . An thần . Giải uất
- Bài thuốc chung
Đan Chi Tiêu Dao Gia Giảm
Đan bì 8g . Chi tử 6g . Sài hồ 8g . Đương qui 12g . Phục linh 12g . Bạch truật 12g . Bạch thược 12g Đảng sâm 12g . Cam thảo 6g . Bạc hà 6g . Nhân táo chua sao đen 12g . A giao nướng 12g .
B . Hỏa Vọng
Bệnh : nhức đầu , mất ngủ , tiểu vàng ...
Chẩn đoán
- Bát cương : Lý , nhiệt
- Tạng phủ : Can huyết
- Nguyên nhân : Nội thương
- Mạch : Huyền trường
Pháp trị : Thanh nhiệt - Tả hỏa
Bài thuốc chung
Long Đởm Tả Can Thang
Cố kim y phương tập thành
Thành phần
Long đởm thảo ( rượu sao) 12g
Hoàng cầm 8g
Trạch tả 8g
Mộc thông 8g
Đương quy ( rượu sao) 8g
Cam thảo 2g
Chi tử ( rượu sao) 12g
Xa tiền tử 6g
Sài hồ 8g
Sinh địa hoàng 8g
C . Âm Hư
Bệnh : Huyễn vựng , hoa mắt , mệt mỏi , bứt rứt ...
Chẩn Đoán
- Bát Cương : Lý . Hư
- Tạng Phủ : Can . Thận
- Nguyên Nhân : Nội Thương
Pháp trị - Tư âm - Bổ can thận
Bài Thuốc Chung
LỤC VỊ QUY THƯỢC THANG
Y Lược Giải Âm - Tạ Đình Hải
Công Dụng: Trị âm hư hỏa vượng.
Vị thuốc:
Bạch thược 8g
Đương quy 12g
Hoài sơn 16g
Mẫu đơn 12g
Phục linh 12g
Sơn thù 8g
Thục địa 32g
Trạch tả 6g
Tuổi 56 cho qua - Tuổi 63 cho lại
Đối với nam Chức năng sinh lý bị suy giảm và rơi vào tình trạng rối loạn cương dương - 56 cho qua là phải biết tiết giảm phòng sự thì tuổi 63 còn có thể dương sự ...
“ Cá biệt một số người có tố chất vượt trội có thể dương sự tới 90 tuổi ”
Gọi chung là MÃN DỤC NAM
Trong giai đoạn này thường thấy các Quí ông rất lo lắng . Hay bàn bạc và chỉ cho nhau nhiều bí kíp lạ ... Nhưng họ không hiểu là Bệnh từ đâu sinh ra ... Bởi vì không phải cứ suy giảm chức năng sinh dục đều qui về Thận
Sinh Lý
- Sinh là sự sống
- Lý là ở bên trong
Sinh Lý là sự sống ở bên trong của con người . Tức là “ Lục phủ + Ngũ tạng” ... Khi nói Yếu sinh lý là có sự suy giảm về chuyển hóa của lục phủ . Ngũ tạng dẫn đến suy Sinh dục ... v.v...
“ Thận chủ thủy . Nhận tinh khí của ngũ tạng , lục phủ để tàng chứa . Cho nên nếu Ngũ tạng Thịnh thì có thể cho chảy ra ”
Theo quan sát và theo dõi điều trị của nhà thuốc chúng tôi thì có rất nhiều trường hợp là do Tạng bị bệnh ...
Thí dụ như Tâm thận bất giao
Huyết áp . Tim mạch . Mỡ máu ...
Và nếu bổ thận thì BỔ thận nào
Vì Thận âm hư mà bổ thận tráng dương
là bổ Thận khí và như vậy
Tăng huyết áp là không thể tránh khỏi
Tỳ hư ăn không tiêu . Bụng đầy tức
Nếu Bổ thận thủy nhiều quá thì bệnh càng nặng
Vì Thổ khắc Thủy . Tim mạch huyết áp cao
Tâm khí hư ( suy tim ) . Mệt hồi hộp . Nếu bổ thận âm nhiều càng chết mau do Thủy khắc Hỏa
Tố vấn “Thiên chân luận”
Tuổi sáu mươi tư ( bát bát - 8 x 8)
Thiên quý kiệt . Tinh khí ít đi . Thận tạng bị suy
Hình thể đều bị suy cực . Do đó mà tóc và răng bị rụng Thận chủ thủy . Nhận tinh khí của ngũ tạng lục phủ để tàng chứa . Cho nên nếu ngũ tạng thịnh thì có thể cho chảy ra . Nay nếu ngũ tạng đều suy . Cân cốt bị yếu . Không còn sức . Thiên qúy tận . Do đó tóc và tóc mai bị trắng . Thân thể nặng nề . Bước đi không vững . Và sẽ không có con ”
Gọi là
RỐI LOẠN TIỀN MÃN DỤC
Phương pháp điều trị
Đây chỉ là minh họa
CAN THẬN ÂM HƯ
Đối với người còn trẻ
Tư âm - Bổ Can Thận
Bài thuốc chung
Thục địa 16g
Hoài sơn 12g
Sơn thù 12g
Đơn bì 8g
Phục linh 12g
Trạch tả 8g
Đương qui 12g
Bạch thược 8g
Cam kỷ tử 12g
Ngũ vị tử 4g
TINH HUYẾT HƯ
Đối với người cao tuổi
Bổ can thận . ích tích huyết
Chữa chứng bệnh
Bệnh lâu ngày . Sau khi bệnh nặng . Hoặc người già can thận tinh huyết hư tổn . Thân thể gầy mòn . Lưng gối đau mỏi . Hoa mắt . Di tinh
Thành phần
Thục địa 16g
Sơn dược 12g
Sơn thù 12g
Thỏ ti tử 12g
Câu kỷ tử 12g
Hoài ngưu tất 12g
Lộc giác giao 12g
Cao Quy bản 12g
Bài này từ Lục vị địa hoàng hoàn
Biến hóa ra không dùng
Đan bì lương huyết tả hỏa và Phục linh
Trạch tả khô thấm lợi thủy mà dùng Thỏ ty
Câu kỷ tử bổ ích can thận và cao quy bản
cao sừng hươu bổ nhanh tinh huyết
Ngưu tất cường tráng gân cốt nên
bài này có tác dụng bổ ích can thận
mạnh hơn Lục vị địa hoàng hoàn
Phân biệt với Lục vị địa hoàng hoàn
người xưa cho rằng “Lục vị là tráng thủy để chế hỏa, tả quy là nuôi âm để hàm dương”
Bài này là phương pháp điều trị dùng “các vị này để bổ cho người tinh không đủ” phù hợp với người can thận tinh huyết hư tổn mà nội nhiệt , huyết nhiệt hỏa vượng không rõ ràng và dạ dày còn
thu nạp được
Thận dương hư
Ôn bổ thận dương - Bổ sung tinh huyết
Bài thuốc chung
Thục địa 16g . Sơn dược 12g . Sơn thù 8g . Câu kỷ tử 12g . Đỗ trọng 12g . Thỏ ti tử 12g . Chế phụ tử 6g . Nhục quế 4g . Đương quy 12g . Lộc giác giao 12g .
Sắc uống
Chữa chứng bệnh
Thận dương không đủ . Mệnh môn hỏa suy
Người già bệnh lâu xuất hiện chứng khí khiếp thần suy ( lo lắng , sợ hãi bất an ) Sợ rét chân tay lạnh . Dương suy . Hoạt tinh . Lưng gối đau mỏi
Bài này từ Quế Phụ bát vị hoàn biến hóa đi
Tức là lấy Tả quy hoàn làm cơ sở
Bỏ ngưu tất . Cao Quy bản . Gia thêm Phụ tử . Nhục quế , Đương quy , Đỗ trọng . Bài này cùng với Phụ quế bát vị hoàn cũng là phương thuốc ôn thận tráng dương nhưng giữa hai bài thuốc có chỗ khác nhau . Bài trên là bổ dương ngẫu tả còn bài này bổ mà không tả lại có cao sừng hươu , Đương quy bổ sung tinh huyết , Câu kỷ tử , Thỏ ti tử , Đỗ trọng ôn dương can thận nên sức hỗ trợ hỏa tráng dương của nó mạnh hơn , thích hợp với chứng bệnh dương hư hỏa suy tương đối nặng . Người xưa cho rằng Phụ quế bát vị hoàn chỉ là “ ích hỏa chi nguyên để tiêu âm , hàn
” mà bài này thì “ phù dương để phối âm ”
còn chỗ khác nhau giữa bài này với
Tả quy hoàn thì Tả quy hoàn nặng về
bổ sung tinh huyết , bài này nặng về
ôn tráng thận dương
Cách gia giảm
Người đại tiện lỏng có thể bỏ Đương quy , Câu kỷ gia Bạch truật , Ích trí nhân , nếu khí hư muốn thoát hoặc hôn mê hoặc ra mồ hôi , hoặc choáng váng , hoặc đoản khí gia Nhân sâm , nếu vị khí hư hàn , nôn , ợ chua có thể gia Can khương , Ngô thù , nếu tiểu tiện dầm dề không thôi , có thể gia Bổ cốt chỉ .
上古天真论篇第一
昔在黄帝，生而神灵，弱而能言，幼而徇齐，长而敦敏，成而登天。乃问于天师曰：余闻上古之人，春秋皆度百岁，而动作不衰；今时之人，年半百而动作皆衰者，时世异耶，人将失之耶。岐伯对曰：上古之人，其知道者，法于阴阳，和于术数，食饮有节，起居有常，不妄作劳，故能形与神俱，而尽终其天年，度百岁乃去。今时之人不然也，以酒为浆，以妄为常，醉以入房，以欲竭其精，以耗散其真，不知持满，不时御神，务快其心，逆于生乐，起居无节，故半百而衰也。
夫上古圣人之教下也，皆谓之虚邪贼风，避之有时，恬淡虚无，真气从之，精神内守，病安从来。是以志闲而少欲，心安而不惧，形劳而不倦，气从以顺，各从其欲，皆得所愿。故美其食，任其服，乐其俗，高下不相慕，其民故曰朴。是以嗜欲不能劳其目，淫邪不能惑其心，愚智贤不肖不惧于物，故合于道。所以能年皆度百岁，而动作不衰者，以其德全不危也。
帝曰：人年老而无子者，材力尽耶，将天数然也。岐伯曰：女子七岁。肾气盛，齿更发长；二七而天癸至，任脉通，太冲脉盛，月事以时下，故有子；三七，肾气平均，故真牙生而长极；四七，筋骨坚，发长极，身体盛壮；五七，阳明脉衰，面始焦，发始堕；六七，三阳脉衰于上，面皆焦，发始白；七七，任脉虚，太冲脉衰少，天癸竭，地道不通，故形坏而无子也。丈夫八岁，肾气实，发长齿更；二八，肾气盛，天癸至，精气溢写，阴阳和，故能有子；三八，肾气平均，筋骨劲强，故真牙生而长极；四八，筋骨隆盛，肌肉满壮；五八，肾气衰，发堕齿槁；六八，阳气衰竭于上，面焦，发鬓颁白；七八，肝气衰，筋不能动，天癸竭，精少，肾藏衰，形体皆极；八八，则齿发去。肾者主水，受五藏六府之精而藏之，故五藏盛，乃能写。今五藏皆衰，筋骨解堕，天癸尽矣。故发鬓白，身体重，行步不正，而无子耳。
帝曰：有其年已老而有子者何也。岐伯曰：此其天寿过度，气脉常通，而肾气有余也。此虽有子，男不过尽八八，女不过尽七七，而天地之精气皆竭矣。
帝曰：夫道者年皆百数，能有子乎。岐伯曰：夫道者能却老而全形，身年虽寿，能生子也。
黄帝曰：余闻上古有真人者，提挈天地，把握阴阳，呼吸精气，独立守神，肌肉若一，故能寿敝天地，无有终时，此其道生。中古之时，有至人者，淳德全道，和于阴阳，调于四时，去世离俗，积精全神，游行天地之间，视听八达之外，此盖益其寿命而强者也，亦归于真人。其次有圣人者，处天地之和，从八风之理，适嗜欲于世俗之间。无恚嗔之心，行不欲离于世，被服章，举不欲观于俗，外不劳形于事，内无思想之患，以恬愉为务，以自得为功，形体不敝，精神不散，亦可以百数。其次有贤人者，法则天地，象似日月，辨列星辰，逆从阴阳，分别四时，将从上古合同于道，亦可使益寿而有极时。
- Tài liệu tham khảo
Huyền Tẫn Phát Vi
- Khôn Hóa Thái Chân
- Nội kinh Tố vấn
- Đông Dược - Trường Đại học y Hà Nội /khoa y học cổ truyền /NXB Y Học Hà Nội 2002
Lương y Hà Nhật Khánh
