MẠCH - CHỨNG VÀ
PHÉP TRỊ KHÍ BÔN ĐỒN
ĐIỀU 1
Thầy nói : Bệnh có Bôn đồn, có thổ mủ, sợ, có hỏa tà đó là 4 bộ lệnh, đều do ở sợ mà phát ra.
Thầy nói : Bệnh Bôn đồn từ thiếu phúc nổi dậy, xung lên yết hầu, phát ra muốn chết, trở lại dừng, đều do kinh sợ mắc phải.
ĐIỀU 2
Khí Bôn đồn xung lên hung, bụng đau, nóng lạnh qua lại. Bôn đồn thang chủ về bệnh ấy.
BÔN ĐỒN THANG PHƯƠNG
Cam thảo : 2 lạng Khung cung : 2 lạng
Đương quy : 2 lạng Bán hạ : 4 lạng
Hoàng cầm : 2 lạng Sanh cát : 5 lạng
Thược dược : 2 lạng Sanh cương : 4 lạng
Cam lý căn bạch bì : 1 thăng
Dùng 2 đấu nước, đun lấy 5 thăng, uống nóng 1 thăng. Ngày uống 3 lần, đêm 1 lần
ĐIỀU 3
Phát hạn rồi, thiêu châm cho hãn ra, chỗ châm bị hàn, hạch nổi mà đỏ, tất phát Bôn đồn, khí từ thiếu phúc lên đến Tâm, cứu trên hạch 1 tráng. Quế chi gia Quế thang chủ về bệnh ấy.
QUẾ CHI GIA QUẾ THANG PHƯƠNG
Quế chi : 5 lạng Thược dược : 3 lạng
Cam thảo : 2 lạng (nướng)Sanh cương : 3 lạng
Đại táo : 12 quả
Dùng 7 thăng nước, chụm lửa nhỏ, đun còn 3 thăng, bỏ bã, uống nóng 1 thăng.
ĐIỀU 4
Phát hạn rồi, dưới rốn qúy, muốn làm Bôn đồn, Phục linh, Quế chi, Cam thảo, Đại táo thang chủ về bệnh ấy.
PHỤC LINH, QUẾ CHI, CAM THẢO, ĐẠI TÁO THANG PHƯƠNG
Phục linh : nửa cân Cam thảo : 2 lạng (nướng)
Đại táo : 15 quả Quế chi : 4 lạng
Dùng 1 đấu Cam lan thủy, trước đun Phục linh, giảm 2 thăng, cho các thuốc vào, đun lấy 3 thăng, bỏ bã, uống nóng 1 thăng, ngày uống 3 lần.
PHÉP LÀM CAM LAM THỦY
Lấy 2 đấu nước cho vào chậu, dùng cây khuấy mãi, lúc nào trên mặt nước nổi lên hàng ngàn bong bóng đuổi nhau. Lấy nước đun thuốc.
奔 豚 氣 病 脈 證 治 第 八
師 曰 ： 病 有 奔 豚 ， 有 吐 膿 ， 有 驚 怖 ， 有 火 邪 ， 此 四部 病 ， 皆 從 驚 發 得 之 。 師 曰 ： 奔 豚 病 ， 從 少 腹 起 ， 上 衝咽 喉 ， 發 作 欲 死 ， 復 還 止 ， 皆 從 驚 恐 得 之 。
奔 豚 氣 上 衝 胸 ， 腹 痛 ， 往 來 寒 熱 ， 奔 豚 湯 主 之 。
奔 豚 湯 方 ：
甘 草 芎 藭 當 歸 各 二 兩 半 夏 四 兩 黃 芩 二 兩 生 葛 五 兩 芍 藥 二 兩 生 薑 四 兩 甘 李 根 白 皮 一 升 。
上 九 味 ， 以 水 二 斗 ， 煮 取 五 升 ， 溫 服 一 升 ， 日 三夜 一 服 。
發 汗 後 ， 燒 針 令 其 汗 ， 針 處 被 寒 ， 核 起 而 赤 者 ，必 發 奔 豚 ， 氣 從 少 腹 上 至 心 ， 灸 其 核 上 各 一 壯 ， 與 桂 枝加 桂 湯 主 之 。
桂 枝 加 桂 湯 方 ：
桂 枝 五 兩 芍 藥 三 兩 甘 草 二 兩 （ 炙 ） 生 薑 三 兩 大 棗 十 二 枚
上 五 味 ， 以 水 七 升 ， 微 火 煮 取 三 升 ， 去 滓 ， 溫 服一 升 。
發 汗 後 ， 臍 下 悸 者 ， 欲 作 奔 豚 ， 茯 苓 桂 枝 甘 草 大棗 湯 主 之 。
茯 苓 桂 枝 甘 草 大 棗 湯 方 ：
茯 苓 半 斤 甘 草 二 兩 （ 炙 ） 大 棗 十 五 枚 桂 枝 四兩
上 四 味 ， 以 甘 瀾 水 一 斗 ， 先 煮 茯 苓 、 減 二 升 ， 內諸 藥 ， 煮 取 三 升 ， 去 滓 ， 溫 服 一 升 ， 日 三 服 。 甘 瀾 水 法： 取 水 二 斗 ， 置 大 盆 內 ， 以 杓 揚 之 ， 水 上 有 珠 子 五 、 六千 顆 相 逐 ， 取 用 之 。
